การให้เกียรติ
- รายละเอียด
- หมวด: LanDharma
การให้เกียรติ
การให้เกียรติ แท้จริงแล้วคือการควบคุมหรือการปกครองที่ยิ่งใหญ่ เป็นการควบคุมด้วยวิธีของวิญญูชนที่ยอมรับในเกียรติและศักดิ์ศรีของมนุษย์ที่เท่าเทียมกัน เป็นการปกครองด้วยวิธีของนักปราชญ์ที่สูงค่าเกินกว่าการใช้อำนาจ ยิ่งใหญ่เกินกว่าการใช้กลอุบายหรือบีบบังคับด้วยคำสั่งใดๆต่อมนุษย์ด้วยกัน
เมื่อสามีให้เกียรติต่อภรรยา ภรรยาจงสำนึกในคุณค่าของเกียรติยศที่จะไม่ทำอะไรเป็นการนอกใจหรือทำให้ชายอื่นมาดูหมิ่นสามีของตนได้ เมื่อภรรยาให้เกียรติต่อสามีที่จะไม่คอยควบคุมความประพฤติหรือแสดงความหึงหวงให้เป็นที่อับอาย ผู้เป็นสามีก็จงมีสติรักษาใจ อย่าคบหาหรือใกล้ชิดกับสตรีอื่นใดให้เป็นที่สะเทือนใจหรือเป็นที่หวาดระแวงของเธอ
เมื่อครูอาจารย์ให้เกียรติต่อศิษย์โดยไม่คิดใช้อำนาจหรือใช้คำสั่ง ศิษย์ก็พึงมีสติสำรวมระวังความประพฤติของตัวเอง และมีความอ่อนน้อมเคารพประพฤติอยู่ในโอวาทให้สมกับผู้เป็นครูอาจารย์ให้เกียรติและตั้งความหวัง
เมื่อศิษย์เคารพและให้เกียรติต่อครูอาจารย์ยกไว้ในที่สูง ผู้เป็นครูอาจารย์ก็ต้องรักษาเกียรติและคุณธรรมของตนเพื่อเป็นเยี่ยงอย่างของศิษย์ เพื่อให้มีกำลังใจสร้างความดีและสร้างอนาคตของตัวเอง ต่างฝ่ายต่างให้เกียรติให้ความเคารพความยำเกรง นี้คือการปกครองด้วยวิธีของปราชญ์หรือของอริยบุคคล
หากไม่สามารถปกครองควบคุมกันด้วยวิธีของปราชญ์ หรือวิธีของอริยบุคคลดังกล่าวนั้น มนุษย์ก็จะหันมาควบคุมบังคับกันด้วยคำสั่งหรืออำนาจซึ่งเป็นวิธีที่ต่ำลงมาอีกขั้น เมื่อใช้วิธีให้เกียรติแล้วมนุษย์ไม่สามารถรักษาเกียรติของตนให้สมกับบทบาทและหน้าที่ ก็ต้องใช้วิธีใช้อำนาจหรือออกคำสั่งบังคับกัน กฎหมายทั้งหลายในโลกนี้นั้น จึงเป็นการใช้อำนาจบังคับสำหรับยุคสมัยที่ผู้คนขาดคุณธรรมและไม่อาจรักษาเกียรติของตนให้สมกับการไว้วางใจ
ในสังคมใดมีการบัญญัติกฎหมายออกมามาก ย่อมแสดงให้เห็นว่าสังคมนั้นต่างไม่ค่อยให้เกียรติกันและขาดคุณธรรมเพิ่มขึ้นเท่านั้น แต่ละคนต้องการเสรีภาพทำอะไรตามใจกิเลสตามใจของตน แต่ขาดความรับผิดชอบต่อคนอื่นว่าเขาอาจได้รับผลกระทบหรือได้รับความเดือดร้อนอย่างไร ในสังคมนั้นก็จะเริ่มทำอะไรทุกอย่างด้วยกฎหมาย แทนการให้เกียรติและการเคารพกันตามหลักวัยวุฒิ คุณวุฒิ และคุณธรรมไปในทันที
ฉะนั้น เมื่อความสัมพันธ์ระหว่างมนุษย์เมื่อเรายังสามารถให้เกียรติต่อกันได้ จงพากันรักษาเกียรติยศที่เราได้รับมาโดยยากนั้นไว้ แล้วหมั่นบำเพ็ญคุณธรรมความดีให้ยิ่งขึ้น
เมตตาธรรมที่หัวใจของเราที่แผ่ออกไปด้วยความปรารถนาดีต่อเพื่อนมนุษย์ ที่ไม่มีเล่ห์กลหรือมีชั้นเชิงทางผลประโยชน์อันซ่อนเร้น นั่นแหละคือการให้เกียรติและความจริงใจ
แม้บางคราว การให้เกียรตินั้นจะต้องพบกับความช้ำใจ แต่ก็จงรักษาเกียรติยศในหัวใจของเราไว้ ด้วยการให้อภัยแล้วเดินหน้าสร้างกุศลและคุณงามความดี ไม่ให้มีสิ่งใดมาเป็นอุปสรรคให้สะดุดหรือหยุดลง
บางคราวอาจจะผิดหวังต่อมนุษย์ด้วยกันในบางครั้ง แต่ก็ยังดำรงเกียรติยศของหัวใจไว้เสมอ ให้อภัยต่อความผิดพลาดและความบกพร่องของเขา ที่บางครั้งเราอาจเผลอไปคาดหวังกับเขามากไปหน่อย
แท้จริงแล้วมนุษย์ทุกคนไม่ว่าเราหรือเขาต่างปรารถนาและรอคอย คือเมตตาธรรมและการรู้สึกว่าได้รับเกียรติและความไว้วางใจจากเพื่อนมนุษย์ในทุกระดับและทุกคน
หากถามว่า บางครั้งสังคมเริ่มไม่ให้เกียรติกันและไม่รักษาเกียรติของตน แล้วเราจะต้องให้เกียรติใครอยู่อีกไหม ? คำตอบมีว่า ก็จงรักษาเกียรติยศที่มีอยู่ในหัวใจของเราต่อไป โดยไม่คาดหวังว่าเขาจะมองเราด้วยสายตาแบบไหน ก็จงรักษาความไว้วางใจไว้ไม่หวาดหวั่น
แม้ว่าการให้เกียรติคนในบางครั้ง เขาอาจมองว่าเราโง่หรือไม่ทันสังคม ก็จงรักษาเกียรติยศของเราด้วยการมีเมตตาธรรมและยังมีความไว้วางใจต่อตนเองต่อไป
เพราะเกียรติยศอันยิ่งใหญ่ที่นักปราชญ์ผู้มีใจสูงทั้งหลายท่านสอนไว้ ก็คือการมีความบริสุทธิ์ใจและมีเมตตาธรรมต่อมวลมนุษย์ โดยไม่คาดหวังอะไรจากใคร
เมตตาธรรมและความไว้วางใจต่อโลกใบนี้ เป็นทั้งเกียรติยศของตัวเราเองและเป็นทั้งการให้เกียรติต่อเพื่อนมนุษย์ ที่เหนือกว่าการใช้อำนาจการควบคุมบังคับหรือการออกคำสั่งใดๆ
ความรักความเมตตาและการให้อภัยอย่างเต็มเปี่ยมด้วยความบริสุทธิ์และความจริงใจ นั่นคือเกียรติยศที่หัวใจดวงนี้มีความภาคภูมิใจและจะดำรงไว้ตลอดกาล
คุรุอตีศะ
๒๖ ธันวาคม ๒๕๕๗
