ความสำนึกรู้คุณ

ความสำนึกรู้คุณ

 


               เรามักจะได้ยินแต่คำสอนให้กตัญญูต่อพ่อแม่ผู้มีพระคุณ  ซึ่งเป็นคุณสมบัติอันเป็นพื้นฐานในการวัดความเป็นคนดีมีคุณธรรม  เพราะพ่อแม่เลี้ยงดูเรามาจนเติบใหญ่ จึงเป็นการสอนและแสดงให้เห็นคุณของท่านได้โดยง่าย  หากใครมองไม่เห็นคุณของพ่อแม่  ก็ยากนักจะเกิดความสำนึกรู้คุณของบุคคลอื่นหรือสิ่งอื่นที่กว้างขวางออกไป


               ความจริงแล้ว ความสำนึกรู้คุณมิใช่จำกัดเฉพาะการกตัญญูรู้คุณต่อพ่อแม่ของเราเท่านั้น  ยิ่งบางคนหากมีพ่อแม่ขาดคุณธรรม ขาดความเมตตาหรือขาดพรหมวิหารต่อลูก จิตใจของคนเป็นลูกก็ยากนักจะเกิดความกตัญญูได้อย่างซาบซึ้งและอบอุ่นใจ  เราจึงไม่ควรยึดติดหรือจำกัดให้ความกตัญญูหรือความสำนึกรู้คุณของเราให้คับแคบอยู่แค่ภายในครอบครัว


               เราไม่เคยเกิดความสำนึกรู้คุณต่อรองเท้าคู่นี้  ที่มันรองรับน้ำหนักและพาเราเหยียบย่ำไปในที่ต่างๆโดยไม่มีอันตรายจากหนาม เศษแก้ว โคลนตมและสิ่งปฏิกูลอันน่ารังเกียจ


              เราแทบไม่เคยสำนึกรู้คุณถึงผ้าขี้ริ้วผืนนี้  ที่มันช่วยเช็ดถูคราบสกปรกแทนมือของเราอย่างซื่อสัตย์เสมอ  เมื่อใช้แล้วเราก็มักโยนมันทิ้งไปอย่างไม่ไยดี  เสมือนว่าผ้าขี้ริ้วผืนนี้ไม่เคยมีความหมายและไม่มีค่าแต่อย่างใด


              น้อยนักที่เราจะซาบซึ้งและมีความสำนึกรู้คุณในคู่ชีวิตของเรา ที่พากันเหนื่อยยาก ต้องฟันฝ่าความลำบาก จนบางครั้งกลับหันมาทะเลาะกันเองเพราะความกดดันที่ได้รับมาจากภายนอกครอบครัวของทั้งสองฝ่าย  คนอื่นมาเป็นแขกของบ้านผ่านมาแล้วก็ผ่านไป  แขกกลับไปด้วยความสบายใจ  แต่สองสามีภรรยาต้องมาทะเลาะกันเพราะค่าใช้จ่ายไม่เพียงพอ


              ความสำนึกรู้คุณเกิดขึ้นในหัวใจของเราได้แม้กับสัตว์เลี้ยงที่เรารัก  ความบริสุทธิ์เป็นธรรมชาติความไร้เดียงสาของเขา ทำให้เราเกิดเมตตาจิตและผ่อนคลายได้เสมอ  ผู้คนทั้งหลายมักนำปัญหาสารพัดและความเคร่งเครียดสารพันมาให้เรา  ส่วนพวกเขามีแต่สายตาที่ซาบซึ้งในคุณของเราอย่างสม่ำเสมอและมอบความสุขให้แก่เราด้วยความซื่อสัตย์ตลอดมา


                    ความสำนึกรู้คุณ  เป็นการฝึกจิตที่มีอานุภาพมาก  ด้วยเหตุนี้ท่านจึงสอนให้เป็นคนกตัญญูรู้คุณ อย่างน้อยต้องรู้จักบุญคุณของบิดามารดาเป็นขั้นต่ำ  ความกตัญญูจึงเป็นเครื่องหมายของคนดี  ทำให้สามารถพัฒนาคุณความดีอย่างอื่นให้กว้างขวางออกไปได้อีกมาก


                   หากจะเปลี่ยนแปลงชีวิตของใครสักคนจากร้ายให้กลายเป็นดี  ต้องเริ่มต้นที่ผู้นั้นต้องได้ยินได้ฟังในสิ่งที่ดีงามและความสำนึกคุณในบางสิ่งได้บังเกิดขึ้นในใจของเขา  หลังจากนั้นกำลังแห่งสติที่เคยมืดมัวด้วยอุปกิเลสจะเกิดความเรื่อเรืองมีแสงสว่างขึ้น  ใจของเขาจึงจะเกิดสำนึกที่ดีงาม เปลี่ยนแปลงตัวเองสู่ความเป็นผู้มีชีวิตใหม่  เกิดพลังริเริ่มสร้างสรรค์ต่อไป


                   ความสำนึกรู้คุณคือหนทางที่จะนำสิ่งที่ดีงามมาสู่ชีวิตของเรามากขึ้น  การที่เราเกิดความซาบซึ้งในคุณความดีของใครบางคน  พลังแห่งความดีงามจะรายล้อมตัวเราและชักนำสิ่งดีๆเข้ามาอย่างคาดไม่ถึง ภัยอันตรายก็ไม่สามารถมากล้ำกราย คำโบราณจึงกล่าวไว้ว่า “คนมีความกตัญญูรู้คุณ  ความดีหรือเทวดาย่อมคุ้มครอง  ตกน้ำไม่ไหล  ตกไฟไม่ไหม้”


                  ผู้คนในโลกนี้มากมายที่จัดระเบียบชีวิตของตนได้อย่างถูกต้อง ตามสูตรสำเร็จในตำราหรือหนังสือแทบจะครบทุกด้าน  แต่ชีวิตก็ยังเต็มไปด้วยปัญหาหรือยังคงมีความลำบากยากจน  ก็เพราะขาดการสำนึกรู้คุณต่อบางสิ่งที่มีคุณต่อชีวิตนั่นเอง


                 ผู้ชายทุกคน  เมื่อภรรยาของตนแสดงความซาบซึ้งด้วยความสำนึกรู้คุณ เมื่อเขาได้ทำบางสิ่งบางอย่างเล็กๆน้อยๆให้แก่เธอ  เขาก็ยิ่งอยากทำอะไรให้เธอมากยิ่งขึ้นไปอีก  นี้คืออานุภาพของจิตที่เกิดการสำนึกรู้คุณ  ได้ส่งผลให้ผู้เป็นสามียิ่งมีพลังในการสร้างสรรค์ความดีและอยากทำในสิ่งที่มีคุณค่าเพื่อตัวเธอและเพื่อผู้อื่นมากขึ้น


                เมื่อสำนึกรู้คุณในรถที่เราใช้ขับเพื่อการเดินทางไปในที่ต่างๆ  รถคันนั้นก็มักจะนำพาตัวเราไปสู่จุดหมายปลายทางด้วยความปลอดภัย เครื่องยนต์จะไม่ค่อยเสียหายให้ต้องซ่อมบ่อยเหมือนตอนที่เราใช้เขาขับขี่ดุจทาสรับใช้  ความสำนึกรู้คุณที่เรามีอยู่ในหัวใจ  จะเป็นเสมือนหนึ่งว่ารถคันนั้นก็มีหัวใจที่เกิดความซาบซึ้งและกตัญญูรู้คุณต่อเรา


                สามีผู้ที่สามารถมีใจซาบซึ้งในตัวภรรยาคู่ทุกข์คู่ยาก ย่อมสามารถรักใคร่ในตัวภรรยาได้อย่างมั่นคงแม้วัยและรูปร่างสังขารของเธอจะไม่สวยสดเหมือนเมื่อก่อน ความสำนึกในคุณต่อภรรยาที่คอยยืนเคียงข้างอุดหนุนและเป็นกำลังใจ  จนเขาพบกับความสำเร็จและมีความก้าวหน้ามาได้  ความสำนึกในคุณเช่นนั้นก็จะยิ่งจะทำให้ชีวิตของเขามีแต่ความรุ่งเรือง


                การกตัญญูรู้คุณที่ยิ่งใหญ่และมีอานุภาพยิ่งกว่า  ก็คือความสำนึกรู้คุณต่อบิดามารดาผู้ให้กำเนิดอันทำให้ตัวเราได้รู้จักโลกใบนี้  สิ่งที่ทำได้โดยยากของคนเราก็คือการได้ตอบแทนคุณบุพการี  อันเป็นสัญลักษณ์แห่งความดีและเป็นชีวิตของเทพเจ้าในเมืองมนุษย์


               คนที่มีจิตใจกตัญญูรู้คุณต่อบิดามารดา  ย่อมเป็นพื้นฐานอันสำคัญที่จะเกิดความซาบซึ้งในความดีของคนอื่นต่อไปได้โดยง่าย  เขาและเธอจะสามารถสำนึกรู้คุณต่อสามีหรือภรรยาที่ร่วมชีวิตกันมาอันเป็นความซาบซึ้งอยู่ในใจ โดยไม่จำเป็นต้องแสดงออกทางวาจาแต่ก็สามารถสัมผัสได้  ใจที่กตัญญูย่อมสามารถที่จะเกิดความสำนึกรู้คุณในบุคคลอื่นและสิ่งอื่นที่สูงและกว้างออกไป  ใจดวงนี้ย่อมสำนึกคุณและซาบซึ้งได้แม้ต่อผ้าขี้ริ้วในครัวดังกล่าวแล้ว


                จงเริ่มรู้สึกสำนึกรู้คุณต่อสิ่งที่เรามีอยู่เสียแต่วันนี้  เริ่มมองเห็นความดีและนึกขอบคุณต่อสิ่งต่างๆที่เราสัมผัสสัมพันธ์ในชีวิต  แล้วเราจะพบกับความประหลาดใจว่า  สิ่งดีๆที่ไม่ค่อยได้พบได้เกิดขึ้นไหลหลั่งเข้ามาอย่างไม่เคยเป็นมาก่อน


               ความสำนึกรู้คุณ  จะนำความสำเร็จและความเบิกบานมาให้  จะเป็นกุญแจไขอุปสรรคและปัญหาชีวิตอันมากมายให้ลุล่วงไป จะนำชีวิตของเราไปสู่หลักชัย  จะเป็นดุจเทพเจ้าผู้นำความสว่างไสว  อันจะทำให้ชีวิตพบกับความสุขและพบความสมหวังทุกประการ

 

                                                                                                        คุรุอตีศะ
                                                                                                ๑๔  ตุลาคม  ๒๕๕๗