กตัญญูต่อสรรพสิ่ง

รายละเอียด

หมวด: LanDharma

กตัญญูต่อสรรพสิ่ง

              เปิดหัวใจออกรับรู้ต่อความเป็นจริงในขณะนี้และสำนึกรู้คุณต่อทุกสรรพสิ่ง   ความสำนึกรู้คุณจะช่วยเยียวยารักษาหัวใจของเราให้หายจากความหมองเศร้า  ชีวิตของเราจะได้เป็นชีวิตใหม่ที่มีความสดใสและมีพลังในการสร้างสรรค์เกื้อกูลมากขึ้น

              เราทุกคนมักได้ยินคำสอนที่ว่า "ความกตัญญูรู้คุณ เป็นเครื่องหมายของคนดี" แล้วก็ได้รับการปลูกฝังให้รู้จักกตัญญูรู้คุณต่อพ่อแม่  อย่าทำสิ่งใดให้พ่อแม่ต้องเสียใจ  นิทานสอนใจของลัทธิขงจื๊อถึงกับมีเรื่องยี่สิบสี่ยอดกตัญญูไว้สอนคนจีนมาตั้งแต่โบราณ  คนทั้งหลายจึงพยายามที่จะเป็นลูกกตัญญูเพื่อจะได้รับการยกย่องว่าเป็นคนดีมีคุณธรรม

               แต่ก็เป็นเรื่องน่าแปลก  ที่มักมีแต่ลูกที่กตัญญูเท่านั้นที่ทำให้พ่อแม่เสียใจ  แต่ลูกที่เกเรไม่ใส่ใจพ่อแม่หรือไม่ค่อยรับผิดชอบหรือรับภาระเรื่องใด  พ่อแม่กลับรักและห่วงใยและชื่นชมมากกว่า  บางเวลาก็บ่นว่าดุด่าลูกที่คอยเอาใจใส่และกตัญญูอย่างแท้จริงนั้นว่าไม่ดี  แล้วไปพร่ำถึงแต่ความดีของลูกที่ไม่เคยได้เอาใจใส่ที่หนึ่งปีจึงจะส่งเงินมาให้  กลายเป็นลูกที่แสนดี  แต่ลูกที่คอยอยู่ใกล้พ่อแม่กลับมองไม่เห็นความดี

               คนที่ดูแลพ่อแม่จำนวนมากมายในโลกนี้  จึงอดสงสัยไม่ได้ว่าคำสอนที่ว่าความกตัญญูเป็นเครื่องหมายของคนดี  เป็นคำสอนที่ถูกต้องจริงหรือไม่  ถ้าความกตัญญูเป็นเครื่องหมายของคนดี  แล้วเหตุใดพ่อแม่ส่วนใหญ่จึงมักเอาใจใส่และห่วงใยลูกที่เกเรไม่มีความรับผิดชอบ มากกว่าลูกคนที่เสียสละอดทนและรับผิดชอบในการดูแลทุกอย่าง  นี้คือตัวอย่างของความคับแค้นใจของเหล่าลูกผู้เลี้ยงดูพ่อแม่อยู่ทั่วไป

                คำสอนที่ว่า "ความกตัญญูกตเวที  เป็นเครื่องหมายของคนดี" นี้  ไม่ใช่สอนให้กตัญญูต่อพ่อแม่เพียงอย่างเดียวอย่างที่เราส่วนใหญ่ได้รับการปลูกฝังมา  แต่เพราะเหตุว่า การยกตัวอย่างให้รู้จักกตัญญูรู้คุณต่อพ่อแม่  เป็นการยกตัวอย่างที่ทำให้ผู้คนทั่วไปมองเห็นบุญคุณได้ง่าย  การสอนเรื่องความกตัญญูรู้คุณ จึงมักสอนให้รู้คุณพ่อแม่เป็นคำสอนทั่วไป  เพราะเป็นการชี้ให้ปุถุชนแม้ไม่ได้ศึกษาธรรมะอะไรก็สามารถเข้าใจได้โดยง่ายว่าพ่อแม่นั้นมีพระคุณแก่ตัวเองกันทุกคน

                 เพราะไปตีความหมายของคำว่า "กตัญญูรู้คุณ" อย่างคับแคบ  เราจึงเป็นผู้พยายามเป็นลูกกตัญญูที่เต็มไปด้วยความลังเลสงสัย  และบางครั้งก็เหมือนไม่เห็นเป็นความดีอะไร  เพราะเราอยู่ใกล้คอยดูแลเอาใจใส่แท้ๆ พ่อแม่กลับไม่เห็นคุณความดีเหมือนลูกที่ไม่ได้รับผิดชอบหน้าที่โดยตรง

                 พ่อแม่ก็คือปุถุชนคนหนึ่ง  ใครทำถูกใจก็ว่าคนนั้นดี  ใครที่รักษาคุณความดีและทุ่มเทแต่ทำไม่ถูกใจ  พ่อแม่ก็ว่าลูกคนนั้นเป็นคนไม่ดีก็ได้  ยิ่งถ้าหากพ่อแม่คนนั้นขาดคุณธรรมประจำใจ  ลูกที่เลี้ยงดูและอยู่ใกล้จะต้องทำใจว่าเราอาจเป็นลูกไม่ดีก็ได้  เมื่อทำไม่ถูกใจหรือไม่ทำตามกิเลสของท่านในวันหนึ่ง

                      การกตัญญูรู้คุณที่มุ่งหวังและฝากไว้ที่พ่อแม่  จึงยังไม่ใช่ความกตัญญูรู้คุณที่เที่ยงแท้อันจะทำให้หัวใจของเราปลอดโปร่งและมีกำลังใจ  หากเราไม่เข้าใจในความลึกซึ้งของธรรมะในข้อนี้  เราจะกลายเป็นคนที่ได้ชื่อว่ามีความกตัญญูที่เต็มไปด้วยความหมองเศร้า และมีความอาภัพไม่มีความสดใสในชีวิต ทำความดีเพียงใดก็ไม่มีใครมองเห็น

                      ผู้ชายบางคนยอมที่จะเสียสละความสุขไม่ยอมแต่งงาน เพื่อให้แม่มีความสุขที่ลูกไม่ไปแบ่งปันความรักให้หญิงอื่น  แม่ต้องการยึดตัวเองไว้เพื่อเป็นความสุขของแม่เพียงคนเดียวในฐานะที่เลี้ยงมาด้วยความทุกข์ยาก  ต่อมาเขาก็ทนไม่ไหวต่อความเห็นแก่ตัวของแม่ที่มีมาเนิ่นนาน  จึงต้องทำอะไรหักหาญน้ำใจแม่จนได้ชื่อว่าเป็นลูกอกตัญญูแทนก็มี  เพราะแม่ไม่รู้สัจธรรมในชีวิตว่าความจริงต้องเป็นเช่นนี้

                      ผู้หญิงบางคนอยากทำความฝันของแม่ให้เป็นจริง  ที่ต้องการให้ลูกสาวแต่งงานเป็นฝั่งเป็นฝาเสียทีแม่จะได้ตายตาหลับ   ตนเองก็เป็นทุกข์ว่าเมื่อไหร่จะมีหนุ่มมาสู่ขอ  จะได้ชื่อว่าเป็นลูกกตัญญูที่ทำให้แม่มีความสมหวังก่อนตาย  แต่เธอลืมถามแม่ของตัวเองกลับไปว่า  ทำไมแม่ไม่เอาบุญกุศลที่แม่ทำไว้สำหรับให้นอนตายตาหลับ  แทนที่จะมาตั้งความหวังให้ลูกสาวของตนเองแต่งงาน  แม่ได้สร้างปมด้อยให้แก่ลูกของตนโดยไม่รู้ตัวและเอาชีวิตของลูกสาวทั้งชีวิตเพื่อทำความหวังของตนให้สำเร็จ  จนลืมไปว่าหากลูกสาวแต่งงานไปแล้วเธอพบกับความทุกข์กว่าทุกวันนี้อีกสิบเท่า  แล้วแม่ของเธอจะมาแก้ไขปัญหาชีวิตให้ลูกได้หรือไม่  ก็เพียงแต่แม่ปล่อยวางว่าเลี้ยงดูลูกมาจนโตแล้ว เขาจะแต่งงานหรือไม่แต่งงานก็ปล่อยให้สุดแท้แต่บุญวาสนาของลูกจะเป็นไป  ปมด้อยในใจทั้งลูกสาวและของแม่ก็สิ้นสุดลงทันที

                        เกิดมาเป็นมนุษย์แล้วได้พบพระพุทธศาสนาในชาตินี้  อย่าไปสาละวนสร้างความดีเพียงแค่ให้พ่อและแม่ถูกใจเท่านั้น  หลังจากเรามีความกตัญญูรู้คุณต่อพ่อแม่ที่เรามีอยู่ประจำดวงใจทุกวัน  ต่อไปนี้เราสามารถมีความกตัญญูต่อสิ่งอื่นได้มากกว่านั้น  ที่ไม่จำกัดคับแคบแค่ความกตัญญูต่อพ่อและแม่เพียงคนเดียว

                       เมื่อรู้จักสำนึกรู้คุณต่อทุกสรรพสิ่ง  เราจะกตัญญูต่อพ่อแม่ได้อย่างถูกต้องและมีความสุขยิ่งขึ้น  จากแต่เดิมเป็นความกตัญญูด้วยความหม่นหมองหรือด้วยอวิชชา  กลายเป็นความกตัญญูที่ประกอบด้วยวิชชา ที่ทำด้วยสติปัญญาและมีความสุขความเบิกบาน และอาจมีบุญบารมีชักนำพ่อแม่ให้มีธรรมะในใจสูงขึ้นได้ในวันหนึ่ง  อันเป็นการแสดงออกซึ่งความกตัญญูที่พระพุทธเจ้าสรรเสริญว่าเป็นการตอบแทนคุณที่ยิ่งใหญ่ กว่าการเลี้ยงดูด้วยข้าวปลาอาหารคอยอาบน้ำป้อนข้าวอย่างเทียบกันไม่ได้

                         จงเปิดใจออกสู่โลกกว้างเพื่อกตัญญูรู้คุณต่อสรรพสิ่งนับแต่วันนี้   เครื่องหมายความเป็นคนดีคือความกตัญญูจึงจะปรากฏชัด  ความกตัญญูต่อบิดามารดาผู้ให้ชีวิตย่อมเป็นความสุขและสร้างสรรค์

                        หากหัวใจของเรายังไม่รู้จักกตัญญูรู้คุณต่อสรรพสิ่ง  ความกตัญญูรู้คุณต่อพ่อแม่จะยังไม่ลึกซึ้งอย่างแท้จริง   เมื่อสำนึกรู้คุณต่อทุกสรรพสิ่ง จะทำให้ความกตัญญูต่อพ่อแม่กลายเป็นความจริงและทำไปด้วยสติปัญญา ซึ่งจะเป็นความสุขและช่วยยกพ่อแม่ให้สูงขึ้นไม่ตกเป็นทาสของความเห็นแก่ตัวอีกต่อไป

                         เหตุใดจะต้องกตัญญูต่อพ่อแม่ของตัวเองเท่านั้น  ภรรยาที่ให้ความสุขและให้กำลังใจ ที่ร่วมทุกข์ร่วมสุขตักข้าวให้กินทุกวัน  หรือสามีที่พาเราบากบั่นสร้างรังรักน้อยๆจากวันแรกที่ไม่มีอะไรเลยนั้น เขาหรือเธอไม่คู่ควรที่เราจะรู้สึกสำนึกรู้คุณบ้างหรอกหรือ?

                         เราควรกตัญญูรู้คุณต่อแสงตะวันที่นำพาแสงสว่างมาให้โดยไม่เคยรู้สึกเบื่อหน่าย  สำนึกรู้คุณต้นไม้ที่ให้ออกซิเจนและความร่มเย็นโดยไม่เคยเรียกร้องคำขอบคุณแม้แต่น้อย

                          เราสามารถนึกขอบคุณสุนัขและแมวที่แสนรู้  ที่อยู่เป็นเพื่อนเราทั้งยามสุขยามทุกข์อยู่เสมอ  เขาพูดไม่ได้แต่เขาก็มีแววตาแห่งความกตัญญูและความจงรักภักดีให้แก่เราเสมอไม่มีวันจืดจาง

                          สำนึกรู้คุณต่อรองเท้าคู่นี้  ที่ยอมเหยียบย่ำดินโคลนและสิ่งสกปรกแทนเท้าของเราให้สะอาดและปลอดภัยอยู่เสมอ  มีหนาม ตะปูหรือเศษแก้วที่เป็นอันตราย  รองเท้าผู้ภักดีก็ยินดีเจ็บปวดและเสียสละรับเอาอันตรายเหล่านั้นแทนเราไว้ก่อน  เขายอมรับใช้เราถึงเพียงนี้  จะไม่สำนึกรู้คุณเขาได้อย่างไร

                          เราขอขอบคุณต่อทุกคนที่มาทำให้หัวใจของเราทุกข์ร้อน  เพราะหากไม่มีเขามาทำให้เราคับข้องหมองใจ  เราจะไม่มีโอกาสพัฒนาจิตใจและไม่สนใจในธรรมะของพระพุทธองค์แม้แต่นิดเดียว

                         เราสำนึกรู้คุณแม้ความรักและความใคร่  ที่ทำให้หัวใจของเราได้สัมผัสถึงจิตวิญญาณและเลือดเนื้ออันแท้จริงของความเป็นมนุษย์   ขอบคุณที่เกิดมามีพ่อแม่ที่ท่านอาจขาดคุณธรรมบางประการไป จึงทำให้หัวใจของเราเสาะแสวงหาสัจธรรมจนค้นพบความจริง อันประเสริฐและสูงส่งยิ่งกว่าการจมอยู่กับความกตัญญูอันเต็มไปด้วยอวิชชาของปุถุชน

                           อย่าให้หัวใจของเราเศร้าหมองและอึดอัดคับแคบ เพียงแค่การเป็นลูกที่ดีหรือได้ชื่อว่าเป็นลูกกตัญญูเพียงเท่านั้น  โลกใบนี้กว้างใหญ่ไพศาลเกินกว่าที่เราจะจำกัดความกตัญญูไว้เพียงแค่นั้น  มีสิ่งอื่นอันมากมายสารพัน  ที่หัวใจของเรานั้นจะสำนึกรู้คุณด้วยความอิ่มเอมและปลื้มปีติได้ตลอดเวลา

                          ขอบคุณคอมพิวเตอร์เครื่องนี้  ที่มีผู้ใจบุญและใจดีมอบให้  ทำให้โลกทัศน์ของเราเปิดกว้างออกไป  ได้รับรู้ความสุขความทุกข์ของผู้คนอีกมากมายที่เป็นเพื่อนร่วมร้องไห้และเป็นเพื่อนทุกข์ไปกับเรา

                         ขอบคุณเสียงนกกาที่พากันส่งเสียงขับขาน  ทำให้ลืมเลือนวันวานที่หม่นหมองได้  ขอบคุณสองมือและสองเท้าที่ยังสามารถทำงานและก้าวเดินต่อไป  ขอบคุณหัวใจที่ยังสามารถต้านทานความทุกข์ระทมและเผชิญต่อมรสุมชีวิตได้เสมอมา

                          ขอให้ดวงใจดวงนี้สามารถเปิดกว้างออกไป  จนสึกนึกรู้คุณได้เสมอในทุกวัน  เพราะความกตัญญูอันแท้จริงไม่ได้จำกัดอยู่เพียงแต่ความกตัญญูต่อพ่อแม่เท่านั้น  แต่คือหัวใจที่เต็มเปี่ยมด้วยพลังแห่งความรักและพลังสร้างสรรค์  อันเกิดจากความกตัญญูต่อสรรพสิ่งที่มีอยู่บนโลกใบนี้

                                                                               คุรุอตีศะ

                                                                       ๓  เมษายน  ๒๕๕๗