ช้างศึกในสงคราม
- รายละเอียด
- หมวด: LanDharma
ช้างศึกในสงคราม
การมีชีวิตอยู่ท่ามกลางผู้คนของบุคคลผู้บำเพ็ญบารมี จะเลือกเอาแต่สิ่งดีๆ ที่ถูกอกถูกใจหาได้ไม่ แต่ต้องอดทนอดกลั้นและต้องใช้สติปัญญายิ่งกว่าคนธรรมดาอย่างน้อยสองเท่า จึงจะทำให้การบำเพ็ญบารมีนั้นๆเกิดผลสำเร็จและชนะอุปสรรคทั้งปวง
คนธรรมดาทั่วไปไม่ว่าใครก็ตาม ล้วนปรารถนาความสำเร็จ ความสมหวัง พบแต่สิ่งดีๆ พบแต่คนดีๆด้วยกันทั้งสิ้น การได้เสวยสุขที่ได้รับแต่สิ่งที่ดีและประณีตเช่นนั้น ท่านเรียกชีวิตเช่นนั้นว่า “เทวดาหรืออยู่ในสวรรค์” แต่เมื่อเทวดาเหล่านั้นประสงค์จะลงมาสร้างบุญกุศลหรือบำเพ็ญบารมีต่อ ก็ต้องลงมาเกิดในมนุษยโลกเพื่อการบำเพ็ญบารมีของตน
สวรรค์นั้น เป็นภูมิสถานสำหรับเสวยผลแห่งกรรมดีของสัตว์ แต่เมื่อหมดบุญที่เคยทำไว้ ก็ต้องลงมาเกิดใหม่เพื่อสร้างความดีในโลกมนุษย์ เพราะสวรรค์เป็นเพียงภูมิสำหรับเสวยผลแห่งกรรมดี แต่ไม่ใช่สถานที่สำหรับสร้างบารมีหรือบำเพ็ญบุญกุศล
แม้แต่พระโพธิสัตว์เจ้าที่มีบารมีใหญ่กว่าคนสามัญทั่วไป เวลาจะบำเพ็ญบารมีทั้งสิบให้ยิ่งยวดขึ้นไป ก็ยังต้องลงมาอาศัยโลกมนุษย์นี้ในการบำเพ็ญบารมีให้สำเร็จ
การเสวยผลแห่งกรรมดีที่มีแต่ความสุข มีแต่สิ่งดีและประณีต มีแต่สิ่งอันเลิศ คือการมีชีวิตอยู่แบบเทวดาหรือในสรวงสวรรค์
แต่สำหรับมนุษย์ผู้อธิษฐานบำเพ็ญบารมีนั้น จะต้องได้อยู่ท่ามกลางสังคมที่มีทั้งคนดีและคนชั่ว จะต้องพบกับการเบียดเบียนเอารัดเอาเปรียบ จะต้องได้พบกับคนที่ปราศจากคุณธรรม จะต้องได้อยู่ท่ามกลางผู้คนที่พิการไม่สมประกอบ จะได้พบกับสิ่งที่ไม่ชอบมากกว่าสิ่งที่ชอบ เพราะนั่นคือวิถีแห่งการบำเพ็ญบารมี หรือวิถีแห่งการอนุเคราะห์เกื้อกูล
เทวดาที่ลงมาสร้างบารมีหรือมนุษย์ที่เกิดมาใหม่เพื่อสร้างบารมี โดยเนื้อแท้ภายในจิตใจจะเป็นคนที่ซื่อตรงต่อความดี มีอัธยาศัยประณีต รักในการสร้างบุญกุศลเป็นพื้นนิสัย แต่ชะตาชีวิตจะถูกลิขิตให้ไปอยู่ท่ามกลางผู้คนที่สังคมคนส่วนใหญ่ไม่ต้องการ เช่น อยู่ท่ามกลางคนพิการ คนบ้า คนยากจน คนไม่สมประกอบ คนกำพร้า คนมีปมด้อยในชีวิต
ต้องต่อสู้กับสังคมที่ไม่ค่อยมีคุณธรรมหรือไร้คุณธรรม ได้ใช้ชีวิตท่ามกลางสิ่งแวดล้อมที่ขาดศีลธรรม เพราะการอยู่ในสังคมและสิ่งแวดล้อมเช่นนั้น ต้องใช้กำลังใจอันใหญ่หลวงและต้องมีขันติบารมีกว่าการอยู่ท่ามกลางคนดีหรือสิ่งแวดล้อมที่ดีหลายเท่า เมตตาบารมีอันยิ่งใหญ่ย่อมเกิดขึ้นมาได้ท่ามกลางสิ่งแวดล้อมและผู้คนที่สังคมทอดทิ้งและทุกข์ยากเหล่านั้น
พระพุทธองค์ผู้ทรงมีอภินิหารอันยิ่งใหญ่ มีดวงพระหฤทัยมุ่งเกื้อกูลสัตว์โลกยิ่งกว่าพวกเราทั้งหลาย แม้กระนั้นพระองค์ก็ยังทรงถูกชาวเมืองโกสัมพีขับไล่และด่าด้วยถ้อยคำอันหยาบคาย เพราะชาวเมืองเชื่อคำยุยงของนางมาคัณฑิยา จนกระทั่งท่านพระอานนท์ทนไม่ไหวกราบทูลขอให้พระองค์เสด็จไปเมืองอื่นแทนที่จะถูกชาวเมืองรุมด่าทุกวันเช่นนี้ แต่พระองค์กลับตรัสว่า....
“อานนท์ เราตถาคตเปรียบเหมือนพญาช้างซึ่งก้าวลงสู่สงคราม การอดทนต่อลูกศรที่ยิงมาจากทิศทั้งสี่ เป็นภาระหน้าที่ของช้างที่ย่างก้าวเข้าสู่สงคราม ฉันใด การอดทนอดกลั้นต่อการล่วงเกินของผู้คนทั้งหลาย ย่อมเป็นภาระหน้าที่ของเราตถาคต ฉันนั้น เพราะว่า ในโลกนี้คนส่วนใหญ่ เป็นผู้ไม่มีศีล”
นี้คือน้ำพระหฤทัยของผู้ทรงมหากรุณาธิคุณของชาวโลก พระองค์ทรงตรัสกับพระอานนท์ให้ยอมรับความจริงในการอยู่ท่ามกลางผู้คนว่า เป็นหน้าที่ของพระองค์ที่ต้องอดกลั้นต่อการล่วงเกินของปุถุชนคนไม่มีศีล เหมือนพญาช้างศึกที่ก้าวลงสู่สงคราม ก็ต้องอาจหาญและยอมรับลูกศรที่ยิงมาจากทิศทั้งสี่ เพราะปุถุชนคนส่วนใหญ่ในโลกนี้ เป็นคนไม่มีศีล ไม่มีคุณธรรม
พวกเขาส่วนใหญ่ไม่รู้ว่าอะไรดี อะไรชั่ว อะไรผิดอะไรถูก พวกเขามีความทุกข์ความมืดมนจากโมหะอวิชชา จะไปถือสาพวกเขาไม่ได้ นี้คือน้ำพระทัยและวิสัยของพระโพธิสัตว์ ซึ่งแม้เราจะทำอย่างท่านไม่ได้ แต่สามารถ “โอปนยิโก” น้อมเข้ามาเป็นกำลังใจในการสร้างคุณงามความดีและบำเพ็ญบุญบารมีต่อไปได้
เมื่อตั้งใจทำในสิ่งที่ดี เป็นบุญ เป็นกุศล เราต้องมีคุณสมบัติแห่งความอดทนและมีเมตตาอย่างมากในการอยู่ท่ามกลางผู้คนทั้งหลาย ต้องอดทนในสิ่งที่คนอื่นทนไม่ได้ ต้องทำในสิ่งที่คนทั่วไปทำไม่ได้หรือไม่อยากทำ การสร้างบารมีในแต่ละขั้นจึงจะสำเร็จ จึงจะสมศักดิ์ศรีของช้างศึกที่ก้าวลงสู่สงคราม
เมื่อตัดสินใจทำความดี ตั้งใจอธิษฐานบำเพ็ญบารมี เราจะต้องไม่หวาดหวั่นต่อลูกศรที่ข้าศึกระดมยิงมาจากทิศทั้งสี่ เพราะการยิงลูกศรเป็นหน้าที่ของข้าศึก แต่ความกล้าความบากบั่นอดทนต่อสิ่งต่างๆคือหน้าที่ของเรา
การสร้างความดี อาจมีการท้อแท้บ้างในบางครั้ง เพราะเหมือนช้างโดนลูกศรเป็นธรรมดาต้องได้รับความเจ็บปวด แต่เมื่อบากบั่นอุตสาหะทำสงครามต่อไป เมื่อประสบชัยชนะ พญาช้างย่อมได้รับเกียรติยศอันยิ่งใหญ่ชดเชยความเจ็บปวดนั้นหลายเท่า เรายอมเจ็บปวดบ้างในวันนี้ เพื่อความดีอันยิ่งใหญ่ในวันหน้า นี้คือชีวิตของบุคคลที่เกิดมาเพื่อสร้างคุณงามความดี
เราจะไม่เป็นเพียงเทวดาผู้รักความสบายเอาแต่คิดเสวยสุขในสวรรค์ แต่จะเป็นเทวดาผู้ฉลาดทรงปัญญาที่มุ่งสร้างบารมีเป็นสำคัญ พร้อมที่จะเหนื่อยยากมุ่งทำประโยชน์เกื้อกูลผู้คนให้กว้างไกล
อดทนได้เสมอต่อการล่วงเกินใดๆ อดทนได้ต่อความเข้าใจผิดทั้งปวง เพราะเรามิใช่ช้างน้อยที่เอาแต่เดินเที่ยวชมเล่นในป่าใหญ่ แต่คือช้างตัวที่ได้รับเกียรติได้รับคัดเลือกให้ทำหน้าที่อันเกรียงไกร นั่นคือการเป็นช้างศึกที่ได้รับความไว้วางใจ ในการนำพระราชาผู้กล้าหาญก้าวลงสู่สงคราม
ความสุขของพญาช้างก็คือความภาคภูมิใจ ที่สามารถอดทนอดกลั้นต่อความแหลมคมของลูกศรของข้าศึกได้ แล้วกลายเป็นพญาช้างที่ชนะศึกอย่างเด็ดขาดในสงคราม
ชีวิตของผู้บำเพ็ญบารมีและเกิดมาเพื่ออนุเคราะห์เกื้อกูลชาวโลกก็เช่นนั้น
คุรุอตีศะ
๗ มกราคม ๒๕๕๗