ปีติย่อมมีแก่ผู้กล้า

 

ปีติย่อมมีแก่ผู้กล้า

 

          การพยายามที่จะอยู่กับความมั่นคงของชีวิต  อาจทำให้เกิดความรู้สึกมั่นคงปลอดภัย  แต่หลังจากนั้นสิ่งหนึ่งที่ขาดหายไปหรือยากจะได้สัมผัสคือปีติความมีชีวิตชีวา  ผู้พยายามจะอยู่กับความมั่นคง  อาจรู้สึกปลอดภัย  แต่อาจไร้ซึ่งปีติ

 

              นี้คือปัญหาอันลึกซึ้งของมนุษย์ผู้ประสบความสำเร็จ  ชนิดที่มนุษย์ผู้ยังล้มเหลวไม่อาจจะเข้าใจ  ตอนยังไม่สำเร็จ  พลังแห่งปีติอาจมีอย่างท่วมท้น  เมื่อนึกวันแห่งความสำเร็จที่กำลังใกล้เข้ามา  แต่เมื่อถึงวันที่ประสบความสำเร็จ  ปีติที่เคยมีมากมายนั้นไม่รู้หายไปไหน

 

              ปีติย่อมเกิดมีได้สำหรับผู้กล้า  ปีติมักไม่ค่อยมาเยี่ยมกรายผู้รักสบายและไม่กล้าผจญภัย  ปีติไม่สนใจผู้ที่เอาแต่รักษาความปลอดภัยและความมั่นคงของตัวเอง

 

              นักไต่เขาที่ต้องเผชิญอันตรายและเสี่ยงตายอยู่ทุกขณะ  ย่อมมีปีติอย่างเหลือล้นยิ่งกว่าผู้คนที่เอาแต่นอนดูทีวีอยู่ในบ้าน  พระธุดงค์ที่สละแล้วซึ่งชีวิตมอบถวายพระพุทธองค์  ตัดสินใจสมาทานธุดงควัตรแล้วจาริกไปในป่าเขาพร้อมจะตายพร้อมจะอดได้ทุกเวลา  ย่อมพบกับปีติอย่างเหลือล้นชนิดที่พระผู้อยู่ท่ามกลางญาติโยมและความสะดวกสบายในวัด ไม่มีทางจะได้สัมผัส

 

               ด้วยเหตุที่ท่านไม่หวาดหวั่นต่อความตาย  สมาธิของท่านจึงบังเกิดขึ้นโดยง่าย เพียงนั่งอยู่โคนไม้ฟังเสียงหริ่งเรไรจิตก็ดื่มด่ำหยั่งลงสู่สมาธิ  ไม่ต้องฉันข้าวหรืออาหารใดๆตลอดสามวันก็อยู่ได้  ใจของท่านจึงอาจหาญและไม่เกรงกลัวต่ออำนาจหรือสยบต่อทรัพย์สินเงินทองใดๆ  เพราะท่านได้รับสิ่งที่ยิ่งใหญ่อันเป็นพรแห่งชีวิตมาแล้วแม้ภายหลังบางท่านอาจจะออกจากป่าเพื่อมาอนุเคราะห์ผู้คนที่อยู่ในเมืองเพราะมีวาสนาต่อกัน

 

              ผู้คนที่ชอบท่องเที่ยวไปยังสถานที่ต่างๆ  แท้จริงแล้วเขาเหล่านั้นก็แสวงหาปีติของชีวิตเช่นกัน  ผู้ที่ชอบเข้าสมาคมชอบไปงานราตรี งานสโมสรหรือไปเที่ยวน้ำตกและชายทะเล ก็เพราะอยากหลีกหนีความจำเจและความมั่นคงในชีวิตประจำวัน และอยากได้พบกับความปีติหรือความมีชีวิตชีวา  เพียงแต่ปีติที่เขาแสวงหาเหล่านั้น ไม่ใช่เส้นทางแห่งปีติที่แท้จริงที่พระพุทธองค์และพระอรหันต์ทั้งหลายค้นพบและพยายามจะบอกกล่าวเท่านั้น

 

            ชีวิตของทางโลก ต้องพยายามสร้างฐานะ สร้างความมั่นคงในชีวิต แต่เมื่อได้ความมั่นคงมาแล้ว  ความมีชีวิตชีวาและปีติกลับหายไป  ความซบเซาหรือความซึมเศร้ากลับมาเยือนบางคน  แต่ชีวิตของพระย่อมมีโอกาสสัมผัสกับปีติได้ตลอดเวลา เพราะเป็นชีวิตที่ไม่มีการแสวงหาความมั่นคงใดๆในชีวิตอีกแล้วนับแต่วันออกบวช

 

            การดำรงชีวิตด้วยอาหารบิณฑบาตในแต่ละวันที่จาริกไปตามที่ต่างๆอย่างอิสระ บางวันก็ได้บางวันก็อาจไม่ได้หรือไม่มีคนใส่บาตร ย่อมเป็นชีวิตที่เสี่ยงต่อการอดข้าวแทบทุกวัน  เป็นชีวิตที่เปี่ยมด้วยการผจญภัยที่สองเท้าและสองปลีแข้งของตนก้าวเดินไปทุกเช้าอย่างไม่มีอะไรเป็นหลักประกัน ดังนั้นชีวิตของท่านจึงเต็มตื้นด้วยปีติและภาวนา  แม้ต่อมาจะต้องอยู่กับที่ กลายมาเป็นคามวาสีต้องอยู่กับผู้คนที่มีความอุดมสมบูรณ์ด้วยอาหารและความเป็นอยู่  แต่ปีติที่ท่านเคยได้สัมผัสสมัยยังเป็นหนุ่มที่พร้อมจะอดข้าวเพราะการจาริกธุดงค์นั้น  ไม่มีวันเลือนหายไปจากชีวิตของท่านอีกแล้ว  นี้คือเพชรในดวงใจที่ย่อมมีได้เฉพาะพระที่ท่านผ่านการผจญภัยและผ่านชีวิตที่เฉียดตายมาก่อน  ที่พระผู้บวชแล้วอยู่สุขสบายอยู่แต่ในเมืองไม่มีทางเข้าใจ

 

           ชีวิตทางโลกเป็นชีวิตที่แสวงหาความมั่นคง จึงมุ่งสั่งสม มุ่งสร้างฐานะและแสวงหาความก้าวหน้าทรัพย์สินเงินทอง  แต่ชีวิตของพระคือชีวิตของผู้สละแล้วซึ่งความมั่นคงทั้งปวง  จึงไม่สนใจที่จะต้องสร้างฐานะหรือสั่งสมใดๆเพื่อความมั่นคงในชีวิตอีก

 

           ชีวิตทางโลก  การได้มาก  การมีมาก  การเป็นอะไรที่ยิ่งใหญ่ ย่อมถือกันว่าเป็นความสำเร็จ  ส่วนชีวิตของพระนั้นยิ่งสละได้มากเพียงใด ยิ่งไม่ติดไม่เยื่อใยสิ่งใด ยิ่งคือความสำเร็จและความงดงาม  ชีวิตชาวโลกต้องมีอะไรมากๆต้องมีความมั่นคง แต่ชีวิตของพระย่อมสูงส่งและควรแก่การกราบไหว้ ก็เพราะเป็นชีวิตที่ยิ่งใหญ่เพราะไม่ปรารถนาความมั่นคงใดๆอีกแล้ว

 

           เราทั้งหลายที่หงอยเหงาซึมเซา หลายคนนั้นก็ไม่ใช่เพราะเราไม่มีอะไร  แต่อาจมีอะไรมากกว่าแต่ก่อนตั้งหลายเท่า  แต่เพราะเราเอาแต่อยู่กับความมั่นคงเกินไป  ชีวิตของเราจึงขาดปีติและความมีชีวิตชีวา

 

          จงเพียรพยายามสร้างสรรค์สิ่งดีงามแม้จะเล็กน้อย  แต่จะเกิดคุณค่าและชีวิตจะได้สัมผัสถึงปีติ  เราไม่ต้องถึงขั้นใช้ชีวิตแบบไร้ความมั่นคงแบบพระธุดงค์ผู้สละแล้วซึ่งชีวิตและอนาคตเช่นนั้น  เพียงชีวิตแต่ละวัน  ขอให้เรามีความกล้าที่จะทำในสิ่งที่เป็นประโยชน์ต่อสังคม ต่อผู้คน ต่อชาติบ้านเมือง ต่อพระศาสนาให้มากขึ้น

 

          การกล้าเสียสละในบางครั้งกลับได้พบกับปีติอันใหญ่หลวง เหมือนแอร์โฮสเตสสองคนของสายการบินเอเซียน่าของเกาหลี  ที่เครื่องประสบอุบัติเหตุที่ซานฟรานซิสโก  เธอกล้าแกร่งและกล้าหาญพยายามใช้ร่างเล็กๆของเธอแบกร่างผู้ที่บาดเจ็บออกจากเครื่องทีละคนทั้งๆที่ผู้โดยสารบางคนตัวโตกว่าเธอสองเท่า  แต่ในยามวิกฤติที่ความตายเข้ามาเยือนทุกคนเช่นนั้น  เธอกลับมีสติมั่นคงและไม่หวั่นเกรงต่ออันตรายใดๆ  กลับแบกร่างผู้บาดเจ็บออกมาจากเครื่องจนหมดและเธอออกจากเครื่องบินเป็นคนสุดท้ายก่อนที่เครื่องบินจะระเบิดขึ้น  เธอทั้งสองกลายเป็นวีรสตรีที่คนชื่นชมไปทั่วโลก  ปีติย่อมมีแก่ผู้มีความกล้าหาญและเสียสละเช่นนี้เสมอ

 

           อย่าได้มุ่งมั่นและแสวงหาความมั่นคงเพื่อตัวเองจนเกินไป  เพราะจะทำให้ชีวิตปราศจากปีติและความเบิกบาน  วันนี้คือวันอาสาฬบูชาอันเป็นวันที่พระพุทธองค์ทรงแสดงธรรมพระธรรมจักรกัปปวัตตนสูตรและกำเนิดพระสงฆ์สาวกองค์แรกขึ้นในโลก หลังจากพระอัญญาโกณฑัญญะได้ฟังธรรมแล้วได้ดวงตาเห็นธรรมและบรรลุธรรมเป็นพระโสดาบัน

 

           นั่นคือต้นแบบชีวิตของพระสงฆ์อันแท้จริงที่บังเกิดขึ้นในโลกเมื่อสองพันหกร้อยปีมาแล้ว  เป็นพราหมณ์ผู้มีฐานะอันยิ่งใหญ่และมีทรัพย์สมบัติมหาศาล แต่สละความยิ่งใหญ่และสมบัติทั้งปวงออกบวชติดตามเจ้าชายสิทธัตถะและรอคอยการตรัสรู้เพื่อจะได้ฟังธรรมจากพระองค์  พระอัญญาโกณฑัญญะท่านสละความมั่นคงแบบชีวิตชาวโลกทั้งปวง ไปสู่ชีวิตที่ไม่มีอะไรและปราศจากความมั่นคง  ท่านคือพระสงฆ์องค์แรกในพระพุทธศาสนาที่เราทั้งหลายควรมีสังฆานุสติระลึกถึงด้วยความอิ่มใจ

 

              จงกล้าหาญเถิดจงกล้าหาญทำความดี  จงกล้าหาญในการสร้างกุศล อย่ามัวอับจนต่อปัญหาหรือความหม่นหมองใดๆ  กล้าที่จะเสี่ยงทำในสิ่งที่สร้างสรรค์ กล้าที่จะเสียสละ กล้าที่จะแสดงออกซึ่งอามิสบูชาและปฏิบัติบูชา แล้วชีวิตจะพบกับความมีชีวิตชีวาและความปีติเบิกบานอย่างไม่เคยคาดคิดมาก่อน  ขอปีติและเบิกบานจงมีแด่ทุกคนในวันอาสาฬหบูชา

 

คุรุอตีศะ

๒๒  กรกฎาคม  ๒๕๕๖

ขึ้น  ๑๕  ค่ำ  เดือน  ๘  วันเพ็ญอาสาหบูชา  เวลา  ๐๕.๔๓ น.