เพราะกล้าเปลี่ยนแปลงจึงเติบโต

เพราะกล้าเปลี่ยนแปลงจึงเติบโต


              น้ำในสระ  มีปราการอันมั่นคงคือขอบสระ ที่ปกป้องน้ำในสระไว้มิให้น้ำภายนอกไหลเข้ามา  น้ำในสระจึงรู้สึกว่ามีความปลอดภัย ไม่มีสิ่งใดมาแผ้วพานหรือกล้ำกลาย  น้ำจากภายนอกทั้งหลายไม่มีสิทธิ์ไหลเข้ามาร่วมเป็นอยู่ในสระเช่นเดียวกับตนได้  น้ำในสระจึงมีความสุขและพอใจที่ได้รับการปกป้องและมีความปลอดภัยกว่าน้ำจากภายนอก


                 น้ำในสระอาจภูมิใจและอุ่นใจพอใจกับชีวิตเช่นนั้น  แต่เมื่อถึงวันหนึ่งน้ำในสระก็เน่าเหม็นเพราะไม่มีทางไหลออกไป  ความรู้สึกที่ปลอดภัยและความภาคภูมิใจทั้งหลายย่อมกระทบกระเทือน  และเริ่มขุ่นข้นไม่ใสดังแต่ก่อน


                 ชีวิตที่ไม่ยอมรับการเปลี่ยนแปลง หรือชีวิตที่ไม่กล้าที่จะเผชิญความเปลี่ยนแปลง  ย่อมไม่มีโอกาสเจริญและเติบโต ไม่มีโอกาสได้รับสิ่งใหม่ๆและความกว้างใหญ่ไพศาลดุจน้ำในสระ  เป็นชีวิตที่เต็มไปด้วยความหวาดหวั่นต่อความเปลี่ยนแปลงอยู่เสมอ  ชีวิตเช่นนั้นย่อมเป็นชีวิตที่ฝืนกฎพระไตรลักษณ์ขององค์สมเด็จพระสัมมาสัมพุทธเจ้า ที่พระองค์ตรัสพร่ำสอนอยู่เสมอบ่อยๆเนืองๆ ตั้งแต่วันตรัสรู้จนกระทั่งตราบวันสุดท้ายที่เสด็จดับขันธปรินิพพาน ที่ตรัสเตือนให้ทุกคนตระหนักว่า สังขารสิ่งปรุงแต่งบรรดามีในโลกนี้  ไม่มีสิ่งใดจีรังยั่งยืนมั่นคงอยู่ได้ ทุกสิ่งล้วนต้องเปลี่ยนแปลงไปเป็นธรรมดา  สิ่งใดเกิดมีมาในโลกนี้ สิ่งนั้นล้วนเปลี่ยนแปลง ล้วนเสื่อมไป และดับไปทั้งสิ้น เราทั้งหลายจงมีชีวิตอยู่ด้วยความมีสติเถิด


                ชีวิตที่ไม่ยอมรับความเปลี่ยนแปลง ย่อมประสบแต่ความหวาดหวั่นใจอยู่เสมอ  ย่อมพยายามทุกวิถีทางเพื่อให้สิ่งต่างๆคงอยู่เหมือนเดิม  ซึ่งเป็นการฝืนความเป็นจริง  ชีวิตที่ฝืนความเป็นจริงก็คือชีวิตที่ฝืนสัจธรรม  ย่อมพบแต่ความเศร้าหมองและวิตกกังวล ไม่อาจหาความสุขที่แท้จริงได้  ชีวิตเช่นนั้นมักต้องเผชิญกับความสูญเสียความมั่นใจได้อยู่เสมอ


               ขอให้เราทั้งหลายจงทำใจยอมรับความจริงเถิดว่า ความเปลี่ยนแปลงนั้น แม้เราไม่อยากพบเจอมัน ไม่อยากยอมรับมัน  แต่มันก็ย่อมมาเยือนเราอยู่แล้ว โดยไม่สนใจว่าจะมีใครยอมรับมันหรือไม่  และมันไม่ใส่ใจแม้แต่นิดว่าใครจะคิดอย่างไร ขึ้นชื่อว่า “ความเปลี่ยนแปลง”นี้  มีอิทธิพลยิ่งใหญ่ถึงเพียงนั้น


               เพียงเพราะเรามองข้ามคุณค่าของความเปลี่ยนแปลง  เราจึงไม่ยอมรับความเปลี่ยนแปลงและมักมองความเปลี่ยนแปลงในแง่ร้าย  แต่เมื่อเราเปลี่ยนมุมมองใหม่  เราจะพบคุณค่าอันยิ่งใหญ่ของความเปลี่ยนแปลง


               ไข่ถ้าไม่มีความเปลี่ยนแปลง ไฉนเลยจะฟักออกมาเป็นตัวลูกไก่ได้  ลูกไก่ถ้าไม่มีความเปลี่ยนแปลง ไฉนเลยจะเติบโตเป็นไก่ที่สมบูรณ์ได้  เพราะความเปลี่ยนแปลงนั่นเองจึงทำให้ฟองไข่กลายเป็นไก่ที่สมบูรณ์


               ทารกที่อยู่ในครรภ์ หากยังคงอยู่แบบนั้น  ไฉนเลยทารกจะคลอดออกมาจากครรภ์ของมารดาได้  ต่อมาเมื่อเกิดการเปลี่ยนแปลงเจริญวัย  จากที่เป็นเพียงทารก  ก็กลายเป็นเด็ก เป็นวัยรุ่น เป็นหนุ่มเป็นสาว และเป็นผู้ใหญ่  นี้คืออานุภาพของความเปลี่ยนแปลงโดยแท้  คุณค่าของความเปลี่ยนแปลงนี้ยังมีอีกมากมาย


              ลีลาของชีวิต  จะมีความเติบใหญ่ทางจิตวิญญาณ ต้องเริ่มต้นจากการคุ้นเคยกับความเปลี่ยนแปลง โดยไร้ความขัดแย้งเสมอๆ  แรกๆอาจยังทำใจไม่ได้  เพราะใจยังไม่คุ้นเคยต่อสัจธรรม และถูกปลูกฝังให้อยู่แต่กับความยึดมั่นมานาน  แต่เมื่อคุ้นเคย เรียนรู้ และฝึกใจยอมรับทุกปรากฏการณ์ไปเรื่อยๆ  ในที่สุดจากใจที่บอบบาง  ก็จะค่อยๆกลายเป็นใจที่ปล่อยวางและอดทนได้เสมอไม่ว่าจะเป็นเรื่องราวใดๆ  กลายเป็นใจที่เลื่อนไหลสู่ความเป็นพระอริยบุคคลโดยที่บุคคลนั้นไม่เคยแม้แต่คิด


             ความเปลี่ยนแปลงนี้ หากพูดเป็นภาษาพระหรือศัพท์ทางบาลีก็คือ “กฎแห่งอนิจจัง” คือความที่สรรพสิ่งมีความไม่แน่นอนและเปลี่ยนแปลงอยู่เสมอ  ความเปลี่ยนแปลงนี้ย่อมครอบคลุมทุกคนทุกชีวิต ไม่ว่าเป็นมนุษย์หรือสัตว์  ไม่เลือกเว้นว่าจะเป็นเชื้อชาติศาสนาใด เพราะกฎพระไตรลักษณ์นี้เป็นสัจธรรมทั่วไปกับทุกชีวิตเสมอกันทั่วทั้งโลก


            เราจงกล้ายอมรับความเปลี่ยนแปลงเถิด  ไม่ว่าความเปลี่ยนแปลงที่มาถึงนั้น  จะมาในรูปแบบเทพธิดาหรือนางมารร้าย  ไม่ว่าจะมาทำให้เราต้องร้องไห้หรือหัวเราะ  แต่เราจงค้อมศีรษะลงยอมรับเขาด้วยความเคารพ  อย่าได้ปฏิเสธหรืออิดเอื้อน  อย่างน้อยก็ยอมรับว่าความเปลี่ยนแปลงนั้นเขามีตัวตนจริง  อย่าเอาแต่ปฏิเสธความเป็นจริงว่าเขาไม่มี  แม้ว่าจะฝืนใจบ้างก็เป็นเรื่องธรรมดา เพราะเรายังไม่บรรลุเป็นพระอรหันต์  สำหรับคนอย่างเรานั้น  แค่การไม่เอาแต่วิ่งหนีมัน ก็ถือว่ายิ่งใหญ่สุดพรรณนาแล้ว


            หากต้องการสัมผัสหรือต้องการได้รับพรชีวิตอันยิ่งใหญ่  เราต้องเปิดใจกว้างดุจน้ำในแม่น้ำ  ไม่ใช่อยู่กับขอบบ่ออันคับแคบแบบน้ำในสระ   ธรรมชาติของแม่น้ำย่อมไหลไป  เพราะแม่น้ำยอมรับความเปลี่ยนแปลง  จึงยอมไหลไปโดยไร้การปฏิเสธ จากลำน้ำเล็กๆจึงกลายเป็นแม่น้ำใหญ่ จนกระทั่งไหลไปพบกับท้องทะเลและมหาสมุทรอันกว้างใหญ่ไพศาลในที่สุด


           ลีลาของชีวิต บางคราวต้องเป็นลีลาแห่งความอดทนจึงจะผ่านพ้นอุปสรรค  แต่บางคราวต้องดำรงตนกล้าเผชิญความเปลี่ยนแปลงดุจน้ำในแม่น้ำ  นั่นจึงจะเป็นความงดงามและความสมบูรณ์ของชีวิต


          ขอให้เข้าใจความจริงของชีวิตประการหนึ่งว่า ชีวิตไม่ได้เป็นแบบสูตรคณิตศาสตร์  ที่หนึ่งบวกหนึ่งเป็นสองตายตัวเสมอไป  แต่ชีวิตคือ หนึ่งบวกหนึ่งอาจเป็นหนึ่งหรือเป็นสามก็ได้  เพราะนี่คือตัวชีวิต


           เสน่ห์ที่แท้จริงและความงดงามของชีวิตก็คือความลี้ลับและความที่ไม่มีอะไรตายตัว  แต่เคล็ดลับของชีวิตก็มีประการหนึ่งคือว่า “บุคคลผู้กล้ายอมรับความเปลี่ยนแปลง ชีวิตนี้จึงจะมีความเติบโตและพบกับความกว้างใหญ่แห่งชีวิต”


คุรุอตีศะ
๒๕  มิถุนายน  ๒๕๕๖